مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی ارومیه

باسلام

احتراما گزارش وبینار پاسخگویی اجتماعی: بیان تجربیات که در روز شنبه مورخ 09 /10/1402 ازساعت: 10 تا 13 توسط  دانشکده آموزش پزشکی و فناوری های یادگیری با همکاری مرکز مطالعات وتوسعه آموزش علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با سخنرانی  خانم دکتر پیغام حیدرپور، خانم دکترساره شاکریان ،آقای دکتر آبتین حیدرزاده ، آقای دکتر جلیل کوهپایه زاده ،آقای دکترعلی پاشا میثمی و آقای دکتر محمدرضا سهرابی برگزار گردید به حضور ارائه می گردد:

*چرا آموزش علوم پزشکی باید در عرصه جامعه صورت گیرد؟

-کمتر شدن نابرابری در ارائه خدمت – تقویت آموزش مبتنی بر مسئله و مهارتهای رهبری وکار تیمی -فرصت یادگیری و تقویت کار با دیگر متخصصان سلامت-ارائه خدمت همزمان درجامعه -قوی تر کردن دانشگاه در حیطه های سیاسی ،مالی و انگیزه ای – به روزبودن و پاسخگو بودن برنامه های اموزشی متناسب با تغییرنیاز های جامعه

*سلسه مراتب برنامه های آموزش پزشکی مبتنی برجامعه:

1. -     مسئولیت پذیر به جامعه ( آموزش پزشکی جامعه نگر: ارائه خدمت، پژوهش ،آموزش )
2. -     پاسخده به جامعه(آموزش پزشکی در عرصه جامعه:ارائه خدمت ،پژوهش ، آموزش )
3. -     پاسخگو به جامعه (آموزش پزشکی با مشارکت جامعه: ارائه خدمت ،پژوهش ،آموزش )

*رتبه بندی اجتماعی در جامعه شامل: نیازهای جامعه- اهداف-برنامه ریزی-مداخله- پیامد-تاثیرنهایی

*تعاریف:

1-آموزش جامعه نگر: یک دیدگاه از آموزش پزشکی است که بر گروه های جمعیتی و افراد تمرکز دارد و نیاز های سلامتی جامعه دغدغه آنهاست وهدف آن تربیت پزشکان جامعه نگری است که تمایل و قدرت خدمت به جامعه را جهت حل مشکلات سلامتی در سطوح اول ،دوم و سوم را دارند(آموزش براساس نیاز های جامعه )

2-آموزش در عرصه جامعه :شامل فعالیتهایی است که از جامعه به طور قابل ملاحظه ای به عنوان محیط یادگیری استفاده می شود جایی که دانشجویان،مدرسین ،اعضای جامعه و نمایندگان دیگر بخشها به طور فعال درتجربیات آموزشی دانشجویان پزشکی مطابق با نیاز های جامعه درگیر هستند.

3-آموزش با مشارکت جامعه:آموزشی است که تمرکز آن بر برنامه ای است که طراحی ،اجراو ارزشیابی  آن مشارکتی است تا سلامت مردم و جامعه مورد نظر،حفظ شود.خصوصیات اصلی این اموزش منافع مشترک و یادگیری دو طرفه است تا به واسطه آن فارغ التحصیلان اشتیاق بیشتری برای ارائه خدمت با کیفیت و همراه با برابری داشته باشند.

• تحقیق مشارکتی مبتنی بر جامعه( CBPR) به فعالیتهای تحقیقاتی انجام شده در محیط های محلی اشاره دارد که در آن اعضای جامعه فعالانه با محققان آموزش دیده حرفه ای همکاری می کنند. CBPR  به یک رشته دانشگاهی خاص مرتبط نیست ودر رشته های مختلف به ویژه در علوم بهداشتی و اجتماعی ،علوم انسانی و برنامه ریزی منطقه ای مورد استفاده قرار می گیرد. با این حال آنچه  CBPR را متمایز می کند این است که اعضای جامعه نظارت انتقادی براین مطالعات انجام می دهند و به طور فعال در فرایند تحقیق مشارکت می کنند. این فعالیت ها ممکن است شامل توسعه سوالات مطالعه ،طراحی روش شناسی ،جمع آوری داده ها ومشارکت و انتشار یافته های مطالعه باشد.

 *اصول  CBPR : 1- اجتماع را بعنوان واحد هویتی می شناسد 2- بر روی نقاط قوت و منابع درون جامعه بنا می شود 3-یک مشارکت مشترک و عادلانه را در تمام مراحل تحقیق تسهیل می کند.4-آموزش مشترک و ظرفیت سازی را درمیان همه شرکا تقویت می کند 5- یکپارچه سازی و دستیابی به تعادل بین تولید دانش و مداخله به نفع متقابل همه شرکا 6-بر ارتباط محلی مشکلات بهداشت عمومی وزیست محیطی تمرکز دارد  7-شامل توسعه سیستم ها با استفاده از یک فرایند چرخه ای و تکرار شونده است 8-نتایج را به همه شرکا منتشر می کند 9-شامل یک فرایند بلند مدت و تعهد به پایداری است 10- تواضع فرهنگی را تجسم

 می بخشد 11- برای اطمینان از دقت و اعتبارتحقیق کار می کند اما همچنین بدنبال گسترش پهنای باند اعتبار با توجه به ارتباط تحقیق است.

اولین جز اصلی:تشکیل یک مشارکت CBPR است. که شامل فرایند هایی مانند شناسایی شرکا و جوامع بالقوه برای مشارکت، ایجاد اعتماد و روابط ، ایجاد هنجارهای عملیاتی واصول CBPR برای اطمینان از برابری و اشتراک قدرت و ایجاد زیر ساخت برای انجام فرایند تحقیق است.

بیشتر اصول راهنما برای انجام تحقیقات مشارکتی مبتنی بر جامعه معطوف به شرکا و مشارکت است.CBPR  وابسته به مشارکت است اما مهارتهاو روش هایی که برای توسعه و حفظ مشارکت های تحقیقاتی مشترک نیاز داریم،اغلب در محیط های آکادمیک آموزش داده نمی شوند علاوه بر این شرکای پژوهشی دانشگاهی و شرکای پژوهشی جامعه ممکن است به اندازه کافی از الزامات دانشگاه آگاه نباشند.

موفقیت یک مشارکت CBPR به شدت به توانایی ما در ایجاد روابط شخصی قوی با جوامع ،نشان دادن فروتنی فرهنگی و نشان دادن تمایل ما برای به اشتراک گذاشتن قدرت و منابع بستگی دارد. یکی از

 مهم ترین مهارت های ارزیابی از ظرفیت های ما،توانایی گوش دادن به خود و به شرکای جامعه مان است.

ادبیات ارزیابی فرایند CBPR به اهمیت توجه به پویایی گروه برای افزایش  موفقیت مشارکت اشاره می کند.

تعرض اغلب یکی از چالش برانگیزترین مسائل برای یک گروه است.اگر چه برخی از اعضای گروه ممکن است معتقد باشند که باید از همه تعارضات اجتناب شود اما ادبیات پویایی گروه نشان می دهد که تعارض بخشی ضروری از توسعه گروه است.بسیاری از کارشناسان پویایی گروه پیشنهاد می کنند تعارض با موفقیت مورد توجه قرار گیردتا تصمیمات خلاقانه تر و موثرتر باشند.

 

*پاسخگویی اجتماعی در دانشگاه های علوم پزشکی  باید مدیران-اساتید- کارکنان-و دانشجویان را درگیر کند. وظیفه دانشگاه ها این است که پاسخگویی اجتماعی بتواند در زمینه های آموزش- پژوهش-فناوری- درمان- بهداشت تجلی یابد.

اقدامات انجام شده در سال 1402 در دانشگاه ایران: تدوین سند مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاه

تشکیل کارگروه مسئولیت پذیری اجتماعی زیر نظر ریاست دانشگاه-تدوین شیوه نامه داخلی برگزاری جشنواره اتا- برگزاری رویدادهای پاسخگویی اجتماعی در دانشگاه –راه اندازی اولین خیریه تخصصی در دانشگاه-بازدید های دانشجویی _برنامه های دانشجویی در حوزه مسئولیت پذیری اجتماعی-برنامه های معاونتها در حوزه مسئولیت پذیری اجتماعی-تشکیل کارگروه مفهوم سازی-طرح های حمایتی دانشگاه از مسئولیت پذیری اجتماعی –فرهنگ سازی برای برگزاری کارگاه ها – اولین هکتون مسئولیت پذیری اجتماعی در بهمن ماه-تدوین آیین نامه،شیوه نامه ها و برنامه های استراتژیک وعملیاتی 5 ساله

-فرهنگ سازی با برگزاری وبینار ها وسمینار های داخل و خارج از دانشگاه

ساختار جدید مسئولیت پذیری اجتماعی در دانشگاه:

ریاست دانشگاه  => شورای سیاست گذاری (دبیرخانه کارگروه پاسخگویی ) =>  کارگروه معاونت توسعه- کارگروه معاونت آموزشی-کارگروه معاونت تحقیقات و فناوری-کارگروه معاونت غذا دارو-کارگروه معاونت درمان-کارگروه معاونت دانشجویی  فرهنگی-کارگروه معاونت بهداشت-کارگروه معاونت بین الملل

 اهداف: پایه گذاری نسل جدید در زمینه پاسخگویی اجتماعی: بهبود وارتقای سلامت یکپارچه- تشکیل دانشگاه های بدون مرز-کارآفرینی اجتماعی-توانمند سازی جامعه-ترجمان دانش به زبان مردم-توجه به مفهوم سلامت ومحیط – مشارکت در برنامه هایی کاهش آسیب – مسئولیت پذیری در شرایط بحرانی

رویدادهای پاسخگویی اجتماعی:جشنواره اتا-جشنواره هما –مشارکت اجتماعی در حوزه سلامت

- دبیرخانه دائمی پاسخگویی اجتماعی

*پایش و ارزیابی عملکرد مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاه:

سامانه بررسی عملکرد اعضای هیئت علمی تعیین شاخص ها و ارزیابی دوره ای

سامانه رزومه اجتماعی ویژه دانشجویان ،اعضای هیئت علمی،کارکنان

داشبوردگنجینه بررسی میزان اثر بخشی فعالیتهای مسئولیت پذیری اجتماعی دانشگاه

گزارش اثر بخشی فعالیتهای یکساله دانشگاه در جشنواره سالیانه اتا